۵ ارتقاء مفید برای اسلات‌های PCIe استفاده نشده کامپیوتر شما
به گزارش اپست به نقل از pcworld ، با وجود روند کوچک شدن اندازه کامپیوترهای شخصی، کیس‌های بزرگ رومیزی با مادربوردهای ATX هنوز محبوب هستند — و برای علاقه‌مندانی که می‌خواهند حداکثر استفاده را از سیستم‌های خود ببرند، این کیس‌ها یک سلاح مخفی دارند: اسلات‌های PCIe.
اگر کامپیوتر خود را اسمبل کرده‌اید، یا اگر تا به حال نگاهی به داخل مادربورد کامپیوتر گیمینگ خود انداخته‌اید، احتمالاً اسلات‌های PCIe را دیده‌اید. این اسلات‌های به راحتی قابل تشخیص، بیشتر به عنوان مکانی شناخته می‌شوند که کارت گرافیک خود را به آن وصل می‌کنید، با زبانه های نسبتاً آزاردهنده شان که هنگام تعویض و ارتقاء GPU، برداشتن آن را دردسر ساز می کنند.
اما اسلات‌های PCIe فقط برای کارت‌های گرافیک کاربرد ندارند. کاربرد آنها تقریباً نامحدود است، و اگر آنها را نادیده گرفته‌اید، قدرت اضافی و عملکرد مفید زیادی را از دست می‌دهید. این موضوع با ظهور PCIe Gen 7، که با عملکرد سریع‌تر برای سیستم‌های بازی و ایستگاه‌های کاری، حتی توانمندتر است، دوچندان خواهد شد.
در اینجا برخی از مفیدترین انواع کارت‌هایی که ارزش اتصال به اسلات‌های PCIe شما را دارند، و نحوه استفاده بهینه از آنها آورده شده است.
۱٫ کارت‌های گرافیک PCIe
اگر رایانه رومیزی با حداقل مادربرد mATX یا بزرگتر دارید، احتمالاً به چندین اسلات PCIe دسترسی دارید.
در این صورت، اسلات بالایی احتمالاً با PCIe x16 اجرا می‌شود، به این معنی که ۱۶ مسیر داده دارد، که برای افزونه‌های با پهنای باند بالا مانند کارت گرافیک ایده‌آل است. و اگر اسلات دوم دارید، احتمالاً با PCIe x8 اجرا می‌شود. این نصف سرعت است، و به همین دلیل است که اسلات بالایی همیشه باید GPU شما را دریافت کند. برخی از اسلات‌های PCIe کوچکتر با x1 یا x4 اجرا می‌شوند، و اینها برای کارت‌های افزونه با پهنای باند پایین در نظر گرفته شده‌اند (در زیر ببینید).
البته همه کارت گرافیک دارند، درسته؟ در واقع، تنها افزونه‌ی PCIe که بیشتر مردم می‌شناسند کارت گرافیک است، تا جایی که برخی حتی فکر می‌کنند اسلات PCIe فقط برای پردازنده‌های گرافیکی است.
زمانی بود که تنظیمات چندگانه کارت گرافیک، اتفاق بزرگ بعدی برای بازی‌ها محسوب می‌شد، اما این تنظیمات مدتی است که از رده خارج شده‌اند. فناوری SLI انویدیا برای اتصال کارت‌های گرافیک به یکدیگر، دیگر پشتیبانی نمی‌شود.
اما این بدان معنا نیست که نمی‌توانید از یک کارت گرافیک دوم با عملکرد بالا در رایانه شخصی خود برای اهداف غیر بازی استفاده کنید. برنامه‌های گرافیکی و سه بعدی، همراه با نرم‌افزارهای ویرایش ویدیو مانند DaVinci Resolve، می‌توانند به طور موثر از بیش از یک کارت گرافیک برای افزایش عملکرد استفاده کنند.
در واقع، وظایف سنگین و نیازمند منابع بالا، بهترین کاربرد برای چند پردازنده گرافیکی (GPU) در حال حاضر هستند. اما برای بازی یا استریم، حتی به فکر استفاده از پردازنده گرافیکی دوم هم نباشید. شاید فکر کنید هر چه بیشتر، بهتر، اما معمولاً دردسر بیشتری ایجاد می‌کند تا اینکه مفید باشد، بماند که فضای اضافی و اسلات‌های PCIe را از سایر افزودنی‌های احتمالی PCIe می‌گیرد.
اگر تصمیم گرفتید کارت گرافیک دوم را به سیستم خود اضافه کنید، نکات مهمی وجود دارد که باید از آنها آگاه باشید. برای شروع، در اکثر مادربردهای ATX، داشتن دو کارت گرافیک احتمالاً باعث می‌شود که هر کدام فقط با سرعت حداکثر x8 اجرا شوند، حتی زمانی که در اسلات‌های x16 قرار می‌گیرند. فقط چند مدل ورک‌استیشن یا مدل‌های رده بالا می‌توانند عملکرد بیشتری داشته باشند.
علاوه بر این، اگر دو کارت گرافیک برای ویرایش ویدیو یا رندر سه‌بعدی دارید، مراقب دمای سیستم باشید. با توجه به اینکه خنک‌کننده‌های کارت گرافیک امروزه برای تطبیق با عملکرد قدرتمندشان بسیار بزرگ هستند، رویکرد دمنده (blower-style) ممکن است برای تنظیمات چند کارت گرافیکی بهترین باشد. کارت گرافیک بالایی بیشتر در معرض خطر کاهش جریان هوا قرار دارد که می‌تواند منجر به گرمای بیش از حد با جریان هوای ناکافی شود.
اگر کارت‌های گرافیک خود را با آب خنک می‌کنید، ممکن است حتی بتوانید از دو کارت گرافیک فراتر بروید، البته اگر مادربرد شما از آن پشتیبانی کند. برخی از برنامه‌ها می‌توانند از دو یا چند کارت گرافیک بهره ببرند، و فرم فاکتور باریک‌تر به همراه دفع حرارت خنک‌شده با آب، خطر گرمای بیش از حد را به حداقل می‌رساند.
۲٫ کارت‌های ذخیره‌سازی PCIe
به غیر از کارت گرافیک، ذخیره‌سازی شاید مفیدترین راه برای پر کردن اسلات‌های خالی PCIe شما باشد. کارت‌های ذخیره‌سازی PCIe فوق‌سریع در بازار ظاهر شده‌اند، هم برای گیمرها و هم برای کاربران ایستگاه کاری. برخی از این کارت‌های افزودنی NVMe PCIe حتی می‌توانند در x16 اجرا شوند و از حداکثر هشت درایو NVMe در یک آرایه برای عملکرد فوق‌العاده سریع پشتیبانی کنند.
در این روزها که بازی‌های جدید از مرز ۱۰۰ گیگابایت عبور می‌کنند، داشتن ترابایت‌ها فضای ذخیره‌سازی دیگر فقط دغدغه ویرایشگران ویدیو و جمع‌آوری‌کنندگان داده نیست.
اگر مادربرد شما بعد از نصب کارت گرافیک (یا کارت‌های گرافیک) اسلات‌های PCIe اضافی دارد، به افزودن کارایی زیاد با کارت ذخیره‌سازی PCIe فکر کنید. کارت‌های PCIe NVMe به کوچکی یک درایو تکی هم وجود دارند که فضای کمی اشغال می‌کنند و در عین حال عملکرد پرسرعت قابل توجهی را اضافه می‌کنند.
برخی مادربردهای سطح بالا، مانند سری ASUS ROG Hero، حتی برای افزایش پتانسیل ذخیره‌سازی، یک کارت PCIe NVMe را در جعبه قرار می‌دهند. اگر از تخصیص PCIe مادربرد خود به طور کامل استفاده کنید، می‌توانید با عملکرد عالی، افزایش ذخیره‌سازی جدی را تجربه کنید.
و یک مزیت قابل توجه دیگر برای استفاده از کارت‌های حافظه داخلی PCIe وجود دارد: آنها به طور مرتب در رایانه شخصی شما جای می‌گیرند و شما را از آشفتگی ناشی از داشتن انبوهی از درایوهای داده خارجی رها می‌کنند. در حالی که SSD های قابل حمل برای مقداری فضای ذخیره‌سازی اضافی عالی هستند، باید با کابل‌ها سر و کار داشته باشید و فضای فیزیکی را اشغال می‌کنند. حافظه PCIe دور از چشم و دور از ذهن است.
نه تنها این، بلکه حافظه داخلی PCIe سریع‌تر است. حتی سریع‌ترین درایوهای خارجی موجود در بازار حداکثر به سرعت ۴۰ گیگابیت بر ثانیه تاندربولت ۴ و USB4 می‌رسند که معادل ۵۰۰۰ مگابایت بر ثانیه است. در همین حال، درایوهای رایج PCIe Gen 4 می‌توانند به حداکثر نظری ۸۰۰۰ مگابایت بر ثانیه برسند و درایوهای PCIe Gen 5 می‌توانند تا حداکثر سرعت فوق‌العاده ۱۴۰۰۰ مگابایت بر ثانیه پیش بروند.
و حافظه PCIe فقط به NVMe محدود نمی‌شود. سایر SSDها و انواع حافظه امکان‌پذیر هستند، و حتی می‌توان آنها را در تنظیمات RAID برای پشتیبان‌گیری از داده‌ها قرار داد. این یک جایگزین مقرون‌به‌صرفه برای راه حل‌های اصلی گران‌تر است که به اتصالات Thunderbolt یا USB-C متکی هستند.
اگر به فکر تهیه کارت حافظه PCIe هستید اما مطمئن نیستید از کجا شروع کنید، در اینجا دو گزینه مناسب وجود دارد: کارت توسعه Asus Hyper PCIe 4.0 از چهار درایو Gen 4 NVMe پشتیبانی می‌کند و کارت توسعه Asus Hyper PCIe 5.0 از حداکثر چهار درایو Gen 4 یا Gen 5 NVMe پشتیبانی می‌کند. همیشه قبل از خرید کارت PCIe، سازگاری مادربرد را بررسی کنید.
۳٫ کارت‌های صدا و صوتی PCIe
شاید فکر کنید کارت‌های صدا و سایر افزودنی‌های صوتی منسوخ شده‌اند… و لزوماً هم اشتباه نمی‌کنید. امروزه واقعاً تعداد کمی از افراد به کارت صدای PCIe نیاز دارند.
اما آنها همچنان وجود دارند، عمدتاً در زمینه‌های تخصصی مانند کار صوتی حرفه‌ای یا کارت‌های صدای مخصوص بازی استفاده می‌شوند. حتی مک پرو اپل هم به عنوان ویژگی اصلی خود، قابلیت استفاده از اسلات‌های PCIe را دارد، که به افراد فعال در حوزه صدا و تصویر اجازه می‌دهد تا حداکثر بهره را از سیستم خود ببرند.
کارت صدا، به ویژه کارت PCIe، هنوز هم زمانی مفید است که به صدای با کیفیت بالا نیاز دارید که همیشه توسط مادربرد قابل تولید یا تکرار نیست. این کارت‌های صدای PCIe اغلب ورودی‌های اضافی و حتی قابلیت صدای فراگیر دارند و احتمال تداخل صوتی در آنها کمتر است، زیرا یک واحد جداگانه از مادربرد شما هستند.
کارت‌های صدای PCIe معمولاً کوچک هستند، بنابراین فضای کمی را اشغال می‌کنند و حتی در اسلات‌های PCIe کوچکتر نیز به خوبی کار می‌کنند و خطوط PCIe بزرگتر شما را برای سایر کارت‌های افزودنی با پهنای باند بالا آزاد می‌گذارند.
البته، باز هم، گزینه‌های کارت صدای مجزا یک بازار گوشه‌ای باقی می‌مانند و سال به سال گوشه‌ای‌تر می‌شوند. اگر شما یک متخصص صدا هستید، احتمالاً از قبل درباره کارت‌های صدای PCIe حرفه‌ای برای گردش کار خود می‌دانید. اما اگر فقط یک علاقه‌مند به صدا هستید، اضافه کردن یک کارت صدای PCIe را برای دریافت صدای بهتر از سیستم خود در نظر بگیرید.
رابط‌های صوتی PCIe سطح بالا، مانند کارت HDX PCIe Core توسط Avid Pro Tools، می‌توانند هزاران دلار قیمت داشته باشند. به هر حال، آنها برای متخصصان صدا که درگیر موتورهای میکس و پردازش بلادرنگ هستند طراحی شده‌اند. برای پروژه‌های صوتی بزرگ و گسترده، یک افزونه PCIe با تأخیر نزدیک به صفر بسیار مهم و ارزش پرداخت هزینه را دارد.
برای علاقه‌مندان به صدا، گزینه‌های مصرف‌کننده محوری مانند کارت صدای بودجه‌ای Creative Sound Blaster Audigy FX PCIe 5.1 تا کارت صدای گیمینگ با کیفیت بالا Creative Sound BlasterX AE-5 Plus را دارید. این روشی مؤثر برای پر کردن اسلات‌های PCIe استفاده نشده رایانه شخصی شما است.
کارت‌های ضبط PCIe
کارت ضبط دستگاهی است که یک منبع صوتی/تصویری خارجی را دریافت کرده و آن ورودی را پردازش می‌کند، چه برای ضبط، ویرایش یا بارگذاری در یک سایت پخش زنده مانند توییچ یا یوتیوب. به عنوان مثال، یک کارت ضبط برای ضبط فیلم از یک دوربین یا کنسول بازی در زمان واقعی و در دسترس قرار دادن آن برای رایانه شخصی شما عالی خواهد بود.
اسلات‌های PCIe برای کارت‌های ضبط عالی هستند زیرا سرعت‌های داده فوق‌العاده سریع برای ویدئوهای با وضوح بالا و نرخ فریم بالا که در غیر این صورت بیش از حد توان سیستم را مصرف می‌کنند، ایده‌آل هستند. یکی از محبوب‌ترین کارت‌های ضبط PCIe موجود در بازار، Elgato 4K Pro است، یک گزینه اصلی برای گیمرهایی که دوست دارند هنگام بازی کردن خودشان را ضبط و پخش زنده کنند.
در حالی که کارت‌های ضبط USB مانند Elgato HD60 X وجود دارند، کارت‌های ضبط داخلی PCIe هیچ فضایی روی میز را اشغال نمی‌کنند، تاخیر بسیار کمتری دارند و می‌توانند وضوح و نرخ فریم بسیار بالاتری را مدیریت کنند. اگر شما یک تولید کننده محتوای بازی هستید، این یکی از مفیدترین افزودنی‌های PCIe است.
کارت‌های ضبط برای حرفه‌ای‌ها نیز هستند و انواع PCIe در این زمینه بهترین انتخاب هستند. به عنوان مثال، کارت ضبط DeckLink 8K Pro G2 از شرکت Blackmagic Design جزو بهترین‌هاست که قادر به ضبط فیلم ۸K با نرخ فریم بالا در فرمت‌های حرفه‌ای، همراه با ویدیوی ۱۲ بیتی RGB 4:4:4 و رنگ کامل Rec. 2020 است.
حرفه‌ای‌ها بدون ویژگی‌ها و مشخصات قدرتمند موجود در چنین راه‌حل‌های PCIe، دچار کمبود خواهند شد و نمونه‌های دیگری نیز در بازار وجود دارند. بار دیگر، اکثر کاربران خانگی نیازی به صرف این مقدار هزینه برای یک کارت ضبط ندارند، اما جایگزین‌های رده مصرف‌کننده اغلب همان ساختار PCIe را به ارث می‌برند.
۵٫کارت‌های شبکه PCIe و USB
اگر واقعاً نمی‌دانید با اسلات‌های خالی PCIe خود چه کار دیگری انجام دهید، اضافه کردن پورت‌های USB بیشتر از طریق PCIe را در نظر بگیرید. چه مادربرد شما از ابتدا پورت‌های کافی نداشته باشد یا همه آنها را با لوازم جانبی و تجهیزات جانبی پر کرده باشید، کارت توسعه USB PCIe یک راه برای دریافت پورت‌های بیشتر است (یا کارت Thunderbolt PCIe، اگر مادربرد شما از آن پشتیبانی می‌کند).
اما چرا همین جا متوقف شویم؟ شاید بهتر باشد یک کارت شبکه PCIe تهیه کنید. در حالی که اکثر مادربردها اکنون به صورت پیش‌فرض Wi-Fi دارند، کارت‌های شبکه PCIe هنوز هم می‌توانند مفید باشند. آنها می‌توانند قابلیت‌های Wi-Fi و بلوتوث را با قیمت ارزان اضافه کنند و به شما امکان می‌دهند در صورت نیاز از اترنت صرف نظر کنید. و آنها هم خیلی گران نیستند. کارت PCIe TP-Link AX3000 اغلب با حدود ۳۵ دلار قابل تهیه است و از Wi-Fi 6 و بلوتوث ۵٫۲ پشتیبانی می‌کند.
شما انواع کارت‌های شبکه PCIe را با سرعت‌های مختلف پیدا خواهید کرد، اما این فرصت خوبی برای ارتقا به Wi-Fi 7 نیز هست. به عنوان مثال، کارت PCIe TP-Link BE9300 یک آداپتور سه بانده است که از Wi-Fi 7 و بلوتوث ۵٫۴ پشتیبانی می‌کند، فناوری پیشرفته با سرعت‌های پیشرفته. (درباره استاندارد جدید Wi-Fi 7 و اینکه چرا به آن نیاز خواهید داشت، بیشتر بدانید.)
همانطور که می‌بینید، اسلات‌های PCIe چندین روش مفید برای ارتقای رایانه شخصی و افزودن قابلیت‌های جدید ارائه می‌دهند. اگر اسلات‌های PCIe خالی روی مادربرد خود دارید، پر کردن آنها را در نظر بگیرید تا بیشترین بهره را از سیستم خود ببرید!
