مایکروسافت در حال بررسی مشکل خرابی/نقص اطلاعات SSD در ویندوز ۱۱ KB5063878 است.
مایکروسافت در حال بررسی مشکل خرابی/نقص اطلاعات SSD در ویندوز ۱۱ KB5063878 است.
به گزارش اپست به نقل از windowslatest ، مایکروسافت اعلام کرده که در حال بررسی گزارشهایی مبنی بر خرابی/از بین رفتن اطلاعات SSD پس از نصب بهروزرسانی KB5063878 ویندوز ۱۱ است. این شرکت چیز دیگری برای به اشتراک گذاشتن ندارد، جز اینکه بالاخره این مشکل با شرکای خود، مانند “فیسون”، در حال بررسی است.
مایکروسافت گفت: «ما از این گزارشها آگاهیم و در حال بررسی با شرکای خود هستیم.»
اما واقعاً چه اتفاقی افتاده است؟ این یک مسئله مهم است، پس یک نوشیدنی برای خود بریزید…
در ۱۲ آگوست، مایکروسافت KB5063878 را برای ویندوز ۱۱ نسخه ۲۴H2 منتشر کرد که دنباله بهروزرسانی اختیاری قبلی، KB5062660 (ژوئیه ۲۰۲۵) بود. برخی از کاربران، عمدتاً در ژاپن، گزارش دادند که پس از نصب بهروزرسانی برای بازیهایی مانند “سایبرپانک ۲۰۷۷” یا “هونکای: استار ریل”، درایو ذخیرهسازی آنها ناگهان از ویندوز ناپدید شد.
مشخص شده که بهروزرسانی KB5063878 (بیلد ۲۶۱۰۰.۴۹۴۶) ویندوز ۱۱ باگ داره و باعث میشه که SSD به طور کامل «ناپدید» بشه یا پارتیشن به صورت «RAW» نمایش داده بشه. این مشکل باعث میشه که فضای ذخیرهسازی در File Explorer ویندوز و حتی در BIOS هم دیده نشه. این مشکل در یک شرایط خاص و با انجام یک تست استرس کامل، قابل تکراره.
یک آزمایش تنش (stress test) به فعالیت سنگین نوشتن روی برخی از SSDها نیاز دارد که این امر میتواند بهطور طبیعی هنگام بهروزرسانی یک بازی بزرگ نیز رخ دهد.
این موضوع در Cyberpunk 2077 یا سایر برنامهها/بازیها مشکلی ایجاد نمیکند. مشکل خرابی SSD در ویندوز ۱۱ درست پس از بهروزرسانی Cyberpunk 2077 ظاهر شد، زیرا پچهای این بازی بسیار بزرگ هستند و یک بار کاری سنگین و طولانی برای نوشتن ایجاد میکنند. این نوع عملیاتها، ویندوز ۱۱ نسخه ۲۴H2 را در معرض یک باگ قرار میدهد که باعث خرابی دادهها میشود.
گزارشها حاکی از آن است که این باگ با بهروزرسانی Windows 11 KB5063878 (Build 26100.4946) معرفی شده است. شما میتوانید نسخه سیستمعامل خود را از مسیر Settings > System > About بررسی کنید.
وحشت نکنید! خرابی SSD ناشی از Windows 11 KB5063878 یک مورد بسیار نادر است و اکثر شما با آن مواجه نخواهید شد.
این یک مشکل بسیار محدود است و به گمان من، کمتر از چند هزار کاربر تحت تأثیر قرار گرفتهاند و تنها چند صد نفر متوجه آن شدهاند. زیرا یک الگوی مشخص وجود دارد.
بر اساس گزارشهایی که دیدهایم، برخی از کاربران زمانی با خرابی SSD مواجه میشوند که بیش از ۶۰ درصد از ظرفیت SSD آنها پر باشد و سپس بهطور مداوم حدود ۵۰ گیگابایت یا بیشتر روی آن نوشته شود.
مایکروسافت در حال بررسی یک باگ جدید در بهروزرسانی KB5063878 ویندوز ۱۱ است که میتواند باعث مشکلاتی در SSDها شود. این مشکل فقط به فایلهای کوچک محدود نمیشود و نوشتن فایلهای بزرگ نیز میتواند آن را فعال کند.
علائمی که ممکن است نشاندهنده این باگ باشند عبارتند از:
- هنگ یا کرش کردن File Explorer
- غیرقابل خواندن شدن وضعیت SMART
- ظاهر شدن خطاهای ورودی/خروجی (I/O)
- ناپدید شدن درایو از سیستم
گفته میشود این مشکل بیشتر در SSDهایی که از کنترلرهای فایسون (Phison) استفاده میکنند، مشاهده شده است. فایسون یک شرکت تایوانی است که کنترلر برای حافظههای فلش NAND تولید میکند. همچنین گزارشهای پراکندهای درباره مشکلات مشابه در کنترلرهای InnoGrit و Maxio نیز وجود دارد، اما این مشکل در SSDهای شرکتهایی مانند سامسونگ و سیگیت قابل تکرار نبوده است.
با این حال، نمیتوان به طور قطع یک برند را خوب یا بد دانست. عوامل مختلفی مانند فریمور، مدیریت صف ورودی/خروجی (queue depth)، نحوه مدیریت نوشتن درایوهای تقریباً پر و رفتار جدید ویندوز ۱۱ در زمینه write-back، در بروز این مشکل نقش دارند.
تشخیص اینکه آیا SSD شما تحت تأثیر قرار گرفته است یا خیر، بسیار دشوار است. حتی مدلهای یکسان با ظرفیتهای متفاوت نیز ممکن است رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند، که این امر نشان میدهد مشکل بسیار خاص و وابسته به فریمور، کنترلر، ظرفیت و عملیات در حال انجام است.
| SSD Model | Status |
|---|---|
| WD Blue SN5000 2TB NVMe | Recovered by rebooting |
| WD Red SA500 2TB SATA | Recovered by rebooting |
| WD Blue SA570 1TB SATA M.2 | Recovered by rebooting |
| WD Blue SA510 2TB SATA | Inaccessible, rebooting does not resolve |
| Corsair MP510 960GB NVMe | Recovered after reboot |
| Corsair MP600 2TB NVMe | Recovers after reboot |
| SK hynix Platinum P41 NVMe | Recovered by rebooting |
| Crucial P3 Plus NVMe | Recovers with reboot |
| ADATA LEGEND 800 2TB NVMe | Recovered by rebooting |
| HP FX7000 2TB NVMe | Recovered by rebooting |
| XPG SX8200 Pro 2TB NVMe | Recovered by rebooting |
| Hanye HE70 2TB NVMe | Recovers after reboot |
هنوز ۱۰۰٪ مشخص نیست که آیا واقعاً KB5063878 از ویندوز ۱۱ مقصر است یا نه، اما به احتمال زیاد ریشه مشکل همین است؛ چون این مشکل بلافاصله بعد از بهروزرسانی ظاهر شد. مایکروسافت در این مورد اظهار نظری نخواهد کرد.
اگر Windows 11 KB5063878 را نصب کرده باشید و SSD خراب شود، چه اتفاقی ممکن است بیفتد؟
در این حالت، دو سناریوی خطرناک احتمالی وجود دارد. اول، که آن را یک مورد “خفیفتر” مینامم، زمانی است که ویندوز در حین نوشتن، دیسک را از دست میدهد، اما میتوانید با یک راهاندازی مجدد ساده کامپیوتر، آن را برگردانید. این مورد از حالت دوم شایعتر است.
اما آنچه من “خطرناکترین” حالت مینامم، زمانی است که ویندوز دیگر دستگاه را نمیشناسد. این بدان معناست که سیستم SMART (یک سیستم نظارتی برای درایوهای ذخیرهسازی) دیگر کار نمیکند یا غیرقابل خواندن است. در این صورت، جدول پارتیشن یا هدر NTFS خراب به نظر میرسند و در نتیجه، حجم دیسک به صورت RAW یا اصلا قابل شناسایی نیست.
برخی از تستکنندگان توانستند با بازنویسی جدول پارتیشن با استفاده از ابزار TestDisk یا انجام یک پاکسازی کامل یا صفر کردن دیسک با استفاده از ابزارهای لینوکس، بازیابی کنند، اما این کار دادهها را پاک میکند.
همچنین نکاتی وجود دارد که نشان میدهد پس از نصب بهروزرسانی ماه اوت و حداقل یک بار رخ دادن مشکل، صرفاً حذف بهروزرسانی ممکن است آسیب ایجاد شده در دیسک را برطرف نکند.
چه اتفاقی ممکن است در پسزمینه رخ دهد؟
- بهروزرسانی Windows 11 KB5063878 احتمالاً تغییری ایجاد کرده و ممکن است باعث یک خطای کشینگ (caching) یا بافرینگ (buffering) در پشته ذخیرهسازی سمت سیستمعامل شده باشد.
- هنگام نوشتنهای طولانی و پیوسته، سیستمعامل دادههای بیش از حدی را در ناحیه بافر خود نگه میدارد.
- در این حالت، هسته سیستم در مدیریت ترتیب دستورات flush/FUA دچار خطا میشود و به صفهای ورودی/خروجی (I/O queues) اجازه میدهد که بیش از حد بزرگ شوند.
- اما این مشکل زمانی رخ میدهد که فضای دیسک بیش از ۶۰٪ پر باشد، بنابراین حافظه پنهان SLC مؤثر کوچکتر شده و بلوکهای آزاد کمیاب هستند.
- FTL درایو SSD، فرآیندهای جمعآوری زباله (garbage collection) و تسطیح سایش (wear leveling) را افزایش میدهد که باعث بالا رفتن Write amplification میشود.
- ویندوز به جای اعمال فشار معکوس (backpressure)، به صف کردن دستورات نوشتن ادامه میدهد. در نتیجه، در نقطهای، ممکن است کنترلر درایو ریست (reset) شده یا از پاسخگویی بازایستد.
- هنگامی که کنترلر از پاسخگویی باز میایستد، SSD از دید ویندوز ناپدید میشود.
- یک راهاندازی مجدد (reboot) باید SSD را برگرداند، اما در صورتی که دادههای SMART غیرقابل خواندن یا NTFS خراب شده باشد، حجم دیسک به صورت RAW نمایش داده میشود.
- این یک نظریه بر اساس گزارشهای موجود تا به امروز است، بنابراین تا زمانی که مایکروسافت دادهها را به اشتراک نگذارد، ۱۰۰٪ مطمئن نیستیم که چه اتفاقی واقعاً در حال رخ دادن است.
چرا گزارشهای مربوط به خرابی SSD در ویندوز ۱۱ عمدتاً از ژاپن است؟
من چند روزی است که به این موضوع فکر میکنم، و این همچنین دلیلی است که Windows Latest زودتر درباره خرابی SSD گزارش نداد.
ابتدا همه چیز به نظر میرسد که این مشکل “فقط برای ژاپن” است، که ممکن است باعث تعجب شما شود. آیا این یک مشکل محلیسازی است؟ اما چطور یک مشکل مربوط به منطقه میتواند بر روی یک SSD، به خصوص کنترلر آن که برای همه مناطق ساخته شده، تأثیر بگذارد؟ تئوری من این است که این مشکل به یک الگوی کاری خاص نیاز دارد که بسیاری از مردم روزانه با آن مواجه نمیشوند و ممکن است در ژاپن بیشتر از سایر مناطق رایج باشد.
همانطور که گفتم، شما به یک تست استرس قوی نیاز دارید، که میتواند زمانی اتفاق بیفتد که فضای ذخیرهسازی کافی ندارید و یک بهروزرسانی بازی ۵۰ تا ۱۰۰ گیگابایتی وجود دارد. یا موارد دیگری. اگر جریان کاری شما به این صورت نیست، ممکن است هرگز این مشکل را نبینید.
آیا باید همچنان ویندوز ۱۱ KB5063878 را نصب یا حذف کنید؟
من شخصاً معتقد نیستم که اگر با الگوی کاری که در بالا اشاره کردم مواجه نیستید، باید این بهروزرسانی را حذف کنید. همچنین این یک مشکل بسیار محدود است. اگر پچ را نصب نکردهاید، اما میترسید، میتوانید Windows Update را باز کنید و بهروزرسانیها را برای هفت روز متوقف کنید.
همانطور که در بالا اشاره کردم، مایکروسافت در حال بررسی گزارشهای مربوط به خرابی ویندوز ۱۱ KB5063878 است و به احتمال زیاد در روزهای آینده اطلاعات بیشتری خواهیم داشت، اما اگر ریسک بالا بود، قطعاً چیز مشخصی از سوی مایکروسافت اعلام میشد. در حال حاضر، من نمیگویم که باید اصلاً وحشت کنیم.
